Topfit

Afgelopen vrijdag ging ik naar een voorstelling van de Britse stand-up comedian Eddie Izzard. Hij is nogal een opvallend figuur. Hij draagt make-up, hoge hakken en nagellak (met verve trouwens). Eddie Izzard is dol op geschiedenis en hij legt in zijn shows dwarsverbanden tussen historische gebeurtenissen en theorieen. Een van zijn grapjes van die avond ging over de Olympische Spelen. Dat het zo mooi is dat in feite iedereen daaraan mee kan doen. Iedereen die helemaal topfit is, tenminste. En dat is nu eenmaal maar een handvol mensen per land. Maar als je naar de natuur kijkt, dan zie je dat alle dieren die in het wild leven helemaal topfit zijn. Leeuwen op zoek naar voedsel bijvoorbeeld hebben niet de luxe om te zeggen: 'nou, die gazelle rent wel heel erg hard, laat die maar lopen'. Kijkend naar onze huisdieren, dan zie je wat wij mensen hebben veranderd in hun leven. Die huisdieren van ons zijn ook liever lui dan moe. Ik zie hierbij meteen onze kat voor me, die ligt inderdaad de hele dag op een dekentje op de vensterbank te luieren en als het etenstijd is, dan zoekt hij zijn etensbakje op om te kijken of daar nog wat te halen valt.

Deze gedachte over de kracht en het uithoudingsvermogen van dieren in het wild kreeg ik ook toen ik een paar maanden geleden keek naar de documentaire Earthflight. Dit is een Britse natuurdocumentaireserie waarbij een deel van de beelden is opgenomen door camera's op de ruggen van vogels. Ongelooflijk zijn de afstanden die zij vliegend, zwemmend, lopend of rennend afleggen. Vaak honderden kilometers op zoek naar voedsel, water, een goede plek om te jongen of een goede plek wat betreft omgeving of klimaat.

 Vorig jaar las ik het boek Lopen met de Kenianen. Ik las het als inspiratie omdat ik zelf een hardloper ben. De Kenianen zijn de top hardlopers van de wereld. Het boek is geschreven door een hardloper: Adharanand Finn die wilde ontdekken wat hun geheim is. Waardoor kunnen Kenianen zo goed rennen? Hij ging naar Kenia om het te ontdekken en om er zelf te gaan trainen met hen. Daar zag hij dat het rennen een soort noodzaak is. Als de kinderen in Kenia naar school moeten is het eerder regel dan uitzondering dat ze daar 10 km naar toe moeten lopen. En dan ook nog eens 10 km terug. Als je dat lopend doet, dan kost je dat uren. Als je dat hard rennend doet, dan ben je er veel sneller. Daarnaast rennen de kinderen meestal op blote voeten. Dat maakt dat hun techniek van het rennen heel anders is dan wanneer je op schoenen loopt. Deze manier van lopen maakt ze ook sneller.

 Mijn collega en ik zijn in Utrecht betrokken bij een multidisciplinair leefstijlprogramma voor kinderen met obesitas in de leeftijd van 4 t/m 17 jaar FitCoolKids. Wij behandelen kinderen én hun ouders in het programma. We zien dat kinderen vaak niet meer lopen of fietsen naar school. Tieners die met de bus naar school gaan, maar ook basisschoolkinderen worden vaak met de auto gebracht en gehaald. Opnieuw is dit een voorbeeld van het afzwakken van fitheid. Dat is ontzettend jammer en het heeft eindeloos veel gevolgen. Nu en later.

Marathon

Een paar weken geleden liep ik mee met de Venloop. Een evenement voor hardlopers waarbij verschillende afstanden gelopen konden worden. In totaal deden er 20.000 mensen mee. Bij dit soort grote evenementen zijn natuurlijk veel sponsors betrokken. Na het rennen wordt door hen aan de renners drinken en soms ook eten verstrekt. Ik was blij verrast dat ik na afloop niet alleen het obligatoire flesje sportdrank, maar ook een flesje water, een banaan en een bakje snoeptomaatjes kreeg aangeboden.

Afgelopen weekend was de Marathon Rotterdam. Weer een heel groot evenement met ruim 22.000 deelnemers. De weersomstandigheden waren deze keer heel anders. Liep ik in Venlo nog met temperaturen rond het vriespunt, deze keer was het bij de start al 14 graden en rond finishtijd liep de temperatuur al op richting 18 graden. Na de finish werden ook weer bananen en flesjes sportdrank uitgedeeld, en bekertjes water. Omdat het zo warm was, vond ik een bekertje water erg weinig, maar het was zó druk dat het voor de bekertjesvullers bijna niet bij te benen was om ze te vullen met tuinslangen en te scheppen uit emmers, dat bijvullen helemáál niet te doen was.

Natuurlijk is het voor de sponsors van zo’n evenement heel belangrijk om goed in beeld te zijn, hun producten goed tentoon te kunnen spreiden, maar zeker voor de afstand die ik loop (meestal 10 km) is het helemaal niet nodig om daarna sportdrank te drinken. De flesjes sportdrank die worden uitgedeeld mogen dan isotoon zijn, maar ze bevatten nog steeds 5 klontjes suiker. Dit in tegenstelling tot de hypertone sportdranken die men vaak koopt in sportkantines en supermarkten, die bevatten 10 klontjes suiker in 330 ml. Ik had het fijner gevonden als er voor deze afstand naast de banaan flesjes water werden uitgedeeld. En ik vond het heerlijk om in Venlo tomaatjes te krijgen, maar ik begrijp dat het afhankelijk is van de sponsor of dat wordt gedaan.

Nu is Rotterdam (evenals Utrecht) een JOGG gemeente. JOGG staat voor Jongeren Op Gezond Gewicht. JOGG is de beweging voor een gezonde omgeving en een gezonde jeugd. Iedereen in een stad, dorp of wijk zet zich in om gezond eten en bewegen voor jongeren gemakkelijk en aantrekkelijk te maken. Het is een lokale, duurzame, intersectorale aanpak die bewezen effectief is om de stijging van overgewicht bij jongeren (0-19 jaar) om te zetten in een daling. Publieke en private partijen werken nauw samen. Gemeenten vervullen een spilfunctie. Zij nemen de regie op zich zodat samenhang en samenwerking gewaarborgd is. Gisteren las ik in de Volkskrant dat uit trendonderzoek blijkt dat bij Rotterdamse basisschoolkinderen het overgewicht stabiliseert. Eind 2003 constateerde de gemeente Rotterdam dat het overgewicht onder de Rotterdamse jeugd bleef toenemen. Daarop heeft de gemeente met het programma Rotterdam Lekker Fit! geïnvesteerd in bijvoorbeeld meer beweging op school. Daarnaast is Rotterdam in 2010 aangesloten bij JOGG om het effect van Lekker Fit! te kunnen uitbreiden. Met resultaat: de uitkomsten van het meerjarig onderzoek uitgevoerd door de GGD Rotterdam-Rijnmond laten zien dat de stijgende overgewichttrend is gestopt.

Natuurlijk is de Marathon niet bedoeld voor kinderen, maar er kwam afgelopen zondag bijna 1 miljoen mensen naar de stad om het evenement bij te wonen. Het was in het kader van JOGG wel goed geweest als de boodschap van water drinken na sporten beter was uitgelicht. Nu was de stad bezaaid met lege flesjes sportdrank. Leuk voor de sponsor, niet goed voor JOGG.